Doğu Almanya Dosyası’nın ilk yazısında Doğu Almanya Üzerine Filmler konusunu ele almıştık. O filmlerin birçoğunun konusunun da Batı Almanya’ya kaçış olduğunu düşünürsek, bu konunun ele alınmaması imkansızdı. Ancak çok fazla olan bu kaçış hikayelerinden simgesel olarak öne fazlasıyla çıkan bir tanesini ele almak istedim, o neden Conrad Schumann’ın Batı’ya kaçışı üzerine bir yazı hazırladım.
Achtung! Sie Verlassen Den Demokratischen Sektor! (Dikkat! Demokratik Bölgeyi Terkediyorsunuz!)
Almanya Demokratik Cumhuriyeti Genel Sekreteri Honecker bir sabah penceresini açar ve “Merhaba güneş.” der. Güneş de “Merhaba Honecker.” der. Ertesi sabah Honecker yine penceresini açar ve “Merhaba güneş ne de güzel parlıyorsun.” der. Güneş cevap verir. Bu durum Honecker’in hoşuna gider ve akşam da güneşle selamlaşmak ister. Akşam işten gelir, penceresini açar ve “İyi akşamlar güneş.” der. Güneş cevap vermez. Honecker “Ne oldu güneş, birşeyin mi var?” diye sorar. Güneş dalga geçerek, ağzı kulaklarında cevap verir “Kaybol Honecker! Ben artık BATI’dayım!”
Das Leben Der Anderen adlı filmden duyuldu.
Batı Almanya’ya kaçışlarla ilgili en fazla doküman, hikaye ve malzemeyi Berlin’deki Check Point Charlie Müzesi’nden elde edebilirsiniz. Checkpoint Charlie kontrol noktası yakınlarındaki bu müzede Berlin Duvarı üzerine neredeyse yok yok. Checkpoint Charlie kontrol noktası da hala yerinde duruyor. ’89 öncesinin parodisini yapan üniformalı görevliler turist objektiflerinin Checkpoint Charlie’deki gözde hedeflerinden.
1961 Ağustosunda dikiliverdi Berlin Duvarı, Almanca adıyla Berliner Mauer. Daha sonra da adım adım geliştirildi güvenlik önlemleri. Gözetleme kuleleri, köpekler, nöbetçiler… Kreuzberg’den, Brandenburg Kapısı yakınlarından ve kentin görülebilecek birçok yerinden geçiyordu. Duvar Doğu Almanya’da özgürlüğe kaç adım uzakta veya yakında olunduğunun hesaplanabilmesi için adeta bir Greenwich’ti. Kafalardaki özgür dünyaya kaçışlar da oldu pek tabii. Yaratıcılığın envai çeşidinin denendiği başarılı kaçışlar ve başarısız denemeler.
Arabalara açılan gizli bölmelerde, hoparlörün içinde, açılan tünellerden, el yapımı sıcak hava balonuyla, diplomatik pasaportlarla, Baltık denizinden yüzerek, zırhlı arabayla, kano ile, duvarı kırmaya çalışarak, spor müsabakalarında ve daha bunun gibi nicesi 1989’da duvara ilk çekicin vurulup ortadan kalkmasına kadar denendi.
Conrad Schumann Telleri Aştı
1942’de Zschochau’da doğdu Conrad Schumann. Polis oldu. 1961’de Berlin’de görevdeydi. Tarih 15 Ağustos 1961’di Conrad Schumann Batı’ya kaçmaya iyiden iyiye niyetliydi. Tellerin üzerinden karşıya atlamak için sıkça kontrol ediyordu ve nihayet saatler 15.40’ı gösterirken Conrad Schumann koştu, omzunda asılı olan silahını yere bıraktı ve Sektorgrenze Bernauer-/Ruppiner Straße’de tellerin üzerinden atladı. Söylenene göre batıdan insanlar “Komm rüber! (Üzerinden atla)” diye haykırıyordu, Schumann bu baskıya dayanamamıştı anlaşılan. Kapıları açık olan Batı Alman polisinin arabasına bindi ve artık Batı Almanya’daydı.
Hamburg Contiepress fotoğraf ajansı için çalışan Peter Leibing bu kaçışın olabileceği konusunda polis tarafından haberdar edilmişti. Conrad Schumann tam telleri aştığı sırada, havada asılı haldeyken Leibing’in objektifinin avı oldu. Soğuk Savaş’ın efsane simgelerinden biri haline gelen bu fotoğraf 1961 yılında Overseas Press Club yarışmasında en iyi fotoğraf ödülünü de aldı.
- Conrad Schumann, http://tr.wikipedia.org/wiki/Conrad_Schumann (11.11.2011)
- Bericht des DDR-Bereitschaftspolizisten Conrad Schumann über seine Flucht nach West-Berlin am 15. August 1961, 16. August 1961, http://www.chronik-der-mauer.de/index.php/de/Media/TextPopup/id/1576328/oldAction/Index/oldId/943798/oldModule/
Start/page/0 (11.11.2011) - Iconic Photographs, http://fromthecab.blogspot.com/2011/01/iconic-photographs.html (13.11.2011)
- http://en.wikipedia.org/wiki/Peter_Leibing
